کتاب مدیریت استراتژیک فرد آر دیوید را بی‌تردید می‌توان یکی از شناخته‌شده‌ترین کتابهای مدیریت استراتژیک در سراسر جهان دانست.
خود دیوید هم در ابتدای کتاب مدیریت استراتژیک، فهرستی طولانی از دانشگاه‌ها و موسساتی که کتاب او را به عنوان مرجع آموزش مدیریت استراتژیک انتخاب کرده‌اند، ارائه کرده است (فهرست دانشگاه‌ها در قالب فایل PDF).
البته فرد آر دیوید (Fred R. David) تنها نویسنده‌ی این کتاب نیست و پسر او یعنی فارست آر دیوید (Forest R. David) هم در چند ویرایش اخیر کتاب مدیریت استراتژیک، با او همکاری کرده است.
اما به هر حال، هنوز هم این کتاب قدیمی (که از سال ۱۹۸۷ تقریباً هر دو سال یک‌بار، ویرایش جدیدش به بازار عرضه شده) با عنوان کتاب مدیریت استراتژیک فرد آر دیوید شناخته می‌شود.
دیوید در عنوان انگلیسی کتاب خود، تأکید کرده که از زاویه‌ی مزیت رقابتی به استراتژی و مدیریت استراتژیک نگاه می‌کند:
Strategic Management, A Competitive Advantage Approach
این نکته را از حکایتی که در ابتدای کتاب مطرح می‌کند نیز به خوبی می‌توان دریافت. با وجودی که همه‌ی ما این حکایت را شنیده‌ایم، اما مرور دوباره‌ی آن در این‌جا، به علت تشریح نگرش دیوید می‌تواند مفید باشد (صفحه‌ی ۳۲ از نسخه‌ی بین‌المللی ویرایش شانزدهم):
روزی روزگاری، رئیس دو شرکت که در یک صنعت فعال بودند و رقیب یکدیگر محسوب می‌شدند، تصمیم گرفتند با هم به پیاده‌روی در جنگل بروند و در آن‌جا درباره‌ی امکان ادغام شرکت‌هایشان صحبت کنند.
آن‌ها تا عمق جنگل پیش رفته بودند که ناگهان دیدند یک خرس خاکستری بزرگ، روی پاهایش ایستاده و با صدای بلند، دندان به‌هم می‌ساید.
رئیس اولی سریع کوله‌پشتی خود را زمین انداخت و از داخلش، یک کفش مخصوصِ دویدن درآورد.
رئیس دوم گفت: آهای! چه‌کار می‌کنی؟ تو که نمی‌توانی از خرس سریع‌تر بدوی!
نفر اول گفت: شاید نتوانم از خرس سریع‌تر بدوم؛ اما قطعاً از تو سریع‌تر خواهم دوید.
این خلاصه‌ی مدیریت استراتژیک است: باید مزیت رقابتی داشته باشی و همواره آن را حفظ کنی.
دیوید معتقد است که این حکایت، عصاره‌ی تمام کتاب هفتصد صفحه‌ای او را در خود گنجانده است: نابسامانی‌ها و تهدیدهای محیطی همیشه وجود دارند. استراتژی هم این ادعا را ندارد که می‌تواند بر همه‌ی آن‌ها غلبه کند.
اما استراتژی و مدیریت استراتژیک می‌توانند به ما کمک کنند تا بهتر از سایر رقیبان، عمل کنیم و آن‌ها را به دست و دهان تهدیدهای محیطی بسپاریم.
البته این را می‌دانیم که نگرش رقابتی، صرفاً یکی از انواع مدل های رایج در استراتژی است و همه‌ی استراتژیست‌ها، از این زاویه به دنیای کسب و کار نگاه نمی‌کنند.
اما اگر قصد داشته باشید با عینک رقابت و مزیت رقابتی به استراتژی نگاه کنید، کتاب مدیریت استراتژیک دیوید می‌تواند یک گزینه‌ی بسیار مناسب باشد (می‌دانیم که مایکل پورتر از بنیان‌گذاران و مدافعان این نگرش محسوب می‌شود).
مدل مدیریت استراتژیک دیوید
فرد آر دیوید در کتاب خود، فرایند مدیریت استراتژیک را به سه بخش اصلی تقسیم می‌کند:
- تدوین استراتژی (Strategy Formulation)
- پیاده‌سازی استراتژی (Strategy Implementation)
- ارزیابی استراتژی (Strategy Evaluation)
برای هر بخش هم، زیرمجموعه‌هایی را به شرح زیر در نظر می‌گیرد:
از آن‌جا که مدل مدیریت استراتژیک دیوید، مرجع بسیاری از دوره‌های آموزش استراتژی است، احتمالاً باید نمودار بالا یا ساختارهایی شبیه آن، تا کنون بارها به چشم‌تان خورده باشد.
ما در این‌جا به بحث بیشتر درباره‌ی جزئیات مدل دیوید نمی‌پردازیم و این کار را به درس‌های اختصاصی درباره‌ی هر یک از بخش‌های این مدل موکول می‌کنیم.
چند جمله درباره استراتژی از فرد آر دیوید
برای این‌که با فضای ذهنی دیوید درباره‌ی استراتژی بیشتر آشنا شوید، چند جمله از او درباره‌ی استراتژی را از همین کتاب انتخاب کرده‌ایم و نقل می‌کنیم:
مدیریت استراتژیک در پی یکپارچه‌سازی [و همسو کردنِ] مدیریت، بازاریابی، حسابداری و مالی، تولید، عملیات، تحقیق و توسعه و نیز سیستم‌های اطلاعاتی در جهت دستیابی به موفقیت سازمانی است.
هدف مدیریت استراتژیک، خلق فرصت‌های تازه و متفاوت برای فرداست؛ در حالی که برنامه ریزی بلندمدت، می‌خواهد فردا را به فرضِ ادامه پیدا کردن روندهای امروز، اداره کند.
ارزیابی دائمی استراتژی، ضروری است. چون موفقیت امروز، تضمین‌کننده‌ی موفقیت فردا نیست. اتفاقاً موفقیت، همیشه مسئله‌ها و مشکلات تازه و متفاوت خلق می‌کند.
مطالعه موردی و بررسی استراتژی شرکتها
یکی از ویژگی‌های ارزشمند کتاب استراتژی دیوید، ارائه‌ی طیف گسترده و متنوعی از Case-studyها برای بحث‌های مختلف است.
اما همان‌طور که احتمالاً می‌دانید، در حوزه‌ی تولید محتوا، تهیه و طراحیِ Case یکی از گران‌ترین کارهاست. به همین علت، دیوید هم مانند بسیاری از نویسندگان دانشگاهی، کتاب خود را به دو شکل عرضه می‌کند:
- نسخه‌ای که فقط مفاهیم را دارد و Case-study ندارد (Concepts)
- نسخه‌ای که مفاهیم و Case-study را در کنار هم دارد (Concepts and Cases)
معمولاً نسخه‌ی ارزان‌تر را دانشجویان می‌خرند و نسخه‌ی گران‌تر را مدیران، تهیه می‌کنند و به این شکل، منافع دو دسته مخاطب کتاب، تأمین می‌شود.
در ویرایش شانزدهم کتاب، شرکت‌های مختلفی از جمله فدکس، سیتی‌گروپ، فیس‌بوک، گروه امارات (مالک هواپیمایی امارات)، اپل، نیکون و پیرسون (ناشر کتاب دیوید) مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
ترجمه فارسی کتاب مدیریت استراتژیک فرد آر. دیوید
در حال حاضر ترجمه‌ی ویرایش دوازدهم کتاب دیوید (نسخه‌ی سال ۲۰۰۸) در بازار کشور موجود است که توسط محمد اعرابی و محمد تقی‌زاده مطلق ترجمه شده و به همت دفتر پژوهشهای فرهنگی به بازار عرضه شده است.
[ لینک مرتبط: خرید کتاب مدیریت استراتژیک دیوید ]
منبع: سایت متمم